CODA ARCHIEF
Educatie & programmering
Met het Erfgoedplatform Apeldoorn werden zes Historische Cafés (598 deelnemers) georganiseerd. Er hadden zeven Verhalentafels plaats met thema’s als sport in Apeldoorn, bedrijvigheid aan Kanaal Zuid en de Apeldoornse kermis. Er waren 125 deelnemers. In de serie Atlas van Apeldoorn (april-oktober) stond Radio Kootwijk centraal. Het project Licht op de schaduwkant werd gelanceerd en het Grote verhaal van Apeldoorn breed (online) uitgezet. De Maand van de Geschiedenis trok 245 activiteitendeelnemers.
In samenwerking met het Erfgoedplatform Apeldoorn, Staatsbosbeheer en de actieve dorpsgemeenschap, werd de Atlas van Apeldoorn een gedenkwaardige editie. Er werd gestart met de viering van de 100 jaar geleden tot stand gebrachte radioverbinding tussen Nederland en toenmalig Nederlands-Indië. Met activiteiten als een fototentoonstelling door Vereniging Oud Apeldoorn en CODA Archief, fietstochten door het Fietsgilde Apeldoorn, wandeltochten door IVN, Verhalentafels, een Historisch Café en gedicht Hallo Bandoeng door stadsdichter Peter-Jan de Wilde. De website van het Grote verhaal van Apeldoorn die in oktober 2022 live ging, werd aangevuld en uitgebreid. Er werden 110 historische gebeurtenissen beschreven, ondergebracht in elf thema’s. De website werd 5.181 keer bezocht. Deze thema’s vormen de basis voor de nieuwe historische hotspots die in 2024 opgeleverd zullen worden met de heringerichte centrale bibliotheek. Het Grote verhaal van Apeldoorn is ook in de openbare ruimte aanwezig; in de nieuwe fietsenstalling aan het Marktplein en langs de oevers van Kanaal Zuid. Aan inmiddels 1.700 volgers (en via deelacties van partners) werd in 2023 ruim ingezet op het delen van content via Instagram.
“Ik kan nu net zo goed tekenen als in de prehistorie.”
– kind na het maken van een grottekening bij de maakmiddag archeologiedagen
In de Maand van de Geschiedenis 2023 had CODA in een programma voor zowel volwassenen als kinderen en gezinnen, mede gecombineerd met de Kinderboekenweek. Masja Parlevliet (stadsarcheoloog van de gemeente Apeldoorn) presenteerde het nieuwe boek Swoertje wroet in Vroeger, het geheim van de smid. In CODA Junior werd tijdens een maakmiddag een planetenstelsel van pannenkoeken gemaakt, ter ere van de Gelderse astrofysicus Anton Pannekoek. Voor volwassenen was er een special van het Historisch Café met een introductie op de wetenschapsgeschiedenis in Gelderland, een papierschepdemonstratie door Papierfabriek De Middelste Molen, Kartopia in CODA ExperienceLab en rondleidingen in het Archiefdepot van CODA. De avond werd afgesloten met een lezing van Louise O. Fresco. De opening van de Open Monumentendagen had plaats bij CODA. Wethouder Peter Messerschmidt opende het weekend en reikte de restauratieprijs en de fotografieprijs uit, ingesteld door de Stichting Apeldoornse Monumenten. Met deze uitreiking werd ook een fotografietentoonstelling geopend die dat weekend bij CODA te zien was.
In april bezocht een Zuid-Koreaans onderzoeksteam onder begeleiding van archeologen Janneke Zuyderwyck en Ineke Joosten het CODA Kenniscentrum. Zij verdiepten zich in de collectie van Jaap Moerman die rond het midden van de vorige eeuw de belangwekkende vroegmiddeleeuwse ijzerindustrie in Apeldoorn ontdekte en documenteerde. In november bracht Ridder van Gelre Bas Steeman van Omroep Gelderland samen met zijn vader en een cameraploeg een middag door in de studiezaal, op zoek naar zijn Gelderse wortels die voor het grootste deel in Apeldoorn te vinden zijn. Naar aanleiding van een bij de gemeente binnengekomen vraag van een nabestaande van iemand die in 1940 in Duitsland werd tewerkgesteld, deed CODA Archief in 2023 onderzoek naar tewerkstelling Apeldoornse werklozen in Nazi-Duitsland.
Archiefeducatie
Ook in 2023 brachten schoolklassen van het primair onderwijs en het voortgezet onderwijs een bezoek aan CODA Archief. De leerlingen kregen een kijk achter de schermen en mochten onder begeleiding archiefstukken bekijken die relevant waren voor hun schoolopdrachten. Zo verdiepten scholieren van het Gymnasium zich in de historische, stedelijke ontwikkeling van Apeldoorn. In het archief onderzochten ze blauwdrukken van monumenten uit de stad zoals de bunker en ook hun eigen schoolgebouw. Aan het einde van het project presenteerden de leerlingen voor een jury in CODA hun ideeën voor de toekomstige binnenstad van Apeldoorn. Tijdens het programma leerden jongeren over het belang van bewaren, gedegen onderzoek doen en het behoud van erfgoed voor de stad. Lesprogramma’s in 2023: Wegwijs in CODA Archief (85 leerlingen), Wegwijs in CODA Archief en de bunker van Seyss-Inquart in VR (15 leerlingen) en Binnenstedelijke ontwikkeling (180 leerlingen). Tijdens tentoonstelling Zomer in Apeldoorn was er educatieve uitgave beschikbaar met een zoektocht langs objecten uit CODA Archief (ruim 100 deelnemers). Het lesprogramma van de Open Monumentendagen is met vijf monumenten uitgebreid. Alle monumenten worden telkens gerelateerd aan het landelijke thema en aan drie thema’s van het Grote Verhaal van Apeldoorn. Dit aanbod wordt structureel online aangeboden aan 95 scholen (voor groep 7/8).
Hand in hand met Röntgen is een (online) educatief programma waarmee je aan de hand van onderzoek en opdrachten meer te weten komt over Röntgen, zijn leven en werk. De paviljoens van Route Röntgen zijn in de loop van 2023 opgeslagen in verband met de verbouwing van CODA Centrale Bibliotheek. Hiervoor en hierbij werd een gloednieuw paviljoen gecreëerd dat in 2024 geopend zal worden. SBO de Boemerang heeft met de bovenbouwklassen paviljoen X (onderdeel van de route) bezocht als afsluiting van een projectweek over licht. Daarnaast hebben we aandacht besteed aan Röntgen tijdens activiteiten met Arie ’t Riet in CODA ExperienceLab tijdens het Weekend van de Wetenschap, met verschillende maakactiviteiten bij een CODA Junior maakmiddag en in het bijzonder tijdens de Maand van de Geschiedenis die in 2023 het thema ‘Eureka!’ had. Ook speelde Röntgen een hoofdrol tijdens de Familiedag erfgoed.
