CODA MUSEUM
Tentoonstellingen
CODA Museum was in 2022 weer volop in bedrijf. De tentoonstellingen boden een afwisseling – en vaak ook combinaties – van fotografie, moderne kunst en design, papierkunst, erfgoed en sieraden. Het jaar begon met een overzicht van recent werk van Arno Kramer: meer dan 100 tekeningen die hij in de afgelopen twee jaar maakte. Blikvanger van de tentoonstelling In Time was een nieuw monumentaal werk dat Kramer ter plekke op de museummuur maakte.
De tentoonstelling Craving the essentials liet zien dat het oeuvre van Robert Smit veel verder reikt dan de sieraden waarmee hij een grote reputatie heeft verworven. Zijn fotografie, tekeningen en recente digitale prints werden gecombineerd met sieraden uit museale en particuliere collecties in binnen- en buitenland. Ook de werken die CODA zelf in afgelopen decennia van Robert Smit verwierf, waren te zien.
“Wat een heuglijk feit. De musea zijn weer open en dat betekent een ochtend genieten van mooie sieraden, tekeningen en ‘spannend voor de ogen’-sculpturen.”
– Bezoeker CODA Museum op de eerste dag van de heropening in januari
In het voorjaar bood de tentoonstelling BOEKen DELEN de gelegenheid om kennis te maken met de bijzondere bibliotheek van grafisch ontwerper Anthon Beeke (1940-2018) en zo te ontdekken wat hem inspireerde, ontspande of in vervoering bracht. CODA Museum vormde een natuurlijke omgeving voor deze presentatie, die kunst en boeken samenbracht. De tentoonstelling vormde het startpunt van een project dat boekencollecties van bekende Nederlanders door het land laat reizen. BOEKen DELEN sloot naadloos aan op het geïntegreerde programma- en activiteitenaanbod van CODA. De Boekenweek (9 t/m 18 april 2022) viel binnen de duur van de tentoonstelling en had als thema ‘Mijn eerste liefde’. In de Boekenweek presenteerde CODA activiteiten rondom dit thema en in aansluiting op de tentoonstelling. Met boekenleggers die speciaal voor de tentoonstelling ontworpen waren, konden bezoekers laten weten wat hun eerste boekenliefde, mooiste citaat of favoriete passage was. In CODA Bibliotheek konden zij in dezelfde periode op een groot bord met persoonlijke briefjes hetzelfde laten weten.
In de zomer was de tentoonstelling Inside the outside – pioniers in fotografie een hoogtepunt. Deze groepstentoonstelling onderzocht met het werk van 16 kunstenaars de relatie tussen mens en natuur door de lens van de camera. Centraal stond het werk van Apeldoorner Richard Tepe (1864-1952), een van de eerste natuurfotografen in Nederland en met werk vertegenwoordigd in de collectie van CODA Archief. De analoge foto’s van Tepe werden omringd door het werk van 15 hedendaagse kunstenaars. Fotograaf Ellen Kooi legde in opdracht van CODA het landschap van de wijk Berg en Bosch opnieuw vast, in de geest van Tepe, die honderd jaar geleden in opdracht van de gemeente Apeldoorn hetzelfde natuurgebied vastlegde voordat het een woonwijk en park werd. Bij deze fotoserie verscheen een podcast waarin de door Ellen Kooi afgebeelde Apeldoorners over hun relatie met de natuur vertelden. Ook was er een uitgebreid activiteitenprogramma.
“De bewegende foto’s en video’s vind ik heel mooi, geen statische tentoonstelling. Dit had ik niet verwacht bij een foto-tentoonstelling.”
– Bezoeker Inside the outside – pioniers in fotografie
Van buiten naar binnen: in het najaar draaide het om beeldende kunst op de werkplek, in de tentoonstelling Corporate Offsite Dwelling A – de nieuwe museale werkplek. Wat is de rol en functie van de bedrijfscollecties en wat betekent beeldende kunst nog voor werknemers in tijden van thuis en hybride werken? Curator Jelmer Wijnstroom was met dit concept de winnaar van de vierde editie van de curatorenprijs van de Vereniging Bedrijfscollecties Nederland (VBCN). In het museum konden bezoekers omringd door topstukken uit Nederlandse bedrijfscollecties werken.
“Vandaag werk ik in de kantoortuin van @CODA Apeldoorn in de VBCN tentoonstelling ‘Corporate Offside Dwelling A’. #bedrijfscollectie.”
– Bezoeker op Twitter
De tentoonstelling The Showcase – Unboxing the CODA collection met foto’s van Maurice Scheltens en Liesbeth Abbenes liet bezoekers op een heel andere manier kijken naar de CODA collectie en de functie van een depot. Met objecten uit het CODA depot ontstonden prachtige composities waarin heden en verleden samensmolten. De verhalen van historisch erfgoed kwamen op een heel nieuwe manier tot leven, van regionale klederdracht en het houten ADO speelgoed van Ko Verzuu tot verenigingsvaandels en onderdelen van een Sparta verpleegstersbrommer. In CODA ExperienceLab kregen twee historische vaandels met lasertechnologie een hedendaagse variant. Twee van deze nieuwe vaandels zijn opgenomen in de CODA collectie. De tentoonstelling werd geopend met muziek van showband DAP uit Apeldoorn, waarvan Scheltens & Abbenes een vaandel reproduceerden.
“Wat een bijzondere kijk op het depot. Je blijft je verbazen.”
– Bezoeker The showcase – unboxing the collection
Vanaf oktober presenteerde CODA het eerste grote museale overzicht van de Gelderse kunstenaar Lieven Hendriks. Mirages vierde Hendriks’ technische virtuositeit, waarmee hij alledaagse zaken zo naar zijn hand zet dat ze de kijker laten nadenken over wat hij ziet en de bezoeker laat reflecteren op hoe hij of zij gewend is naar schilderijen te kijken. Van de meer dan dertig schilderijen was een deel nog niet eerder te zien. Tegelijk met de tentoonstelling werd de gelijknamige publicatie gepresenteerd, waar CODA eveneens aan bijdroeg.
Kunstenaar Elise ’t Hart zet geluid in voor een nieuwe ervaring van onze dagelijkse omgeving. Sinds 2013 documenteert ze met haar project Instituut voor Huisgeluid omgevingsgeluiden. Voor de tentoonstelling Cosy Corner dook ze in de erfgoedcollectie van CODA, op zoek naar huiselijkheid. Zo nam ze geluiden op van rinkelende koffiekopjes en ging ze op zoek naar foto’s van huiskamers. De titel van de tentoonstelling, Cosy Corner, verwijst naar het gelijknamige meubelstuk uit de CODA collectie dat in de presentatie schitterde: een ontwerp van Chris Wegerif (1859-1920), een vooraanstaande Apeldoornse architect en vormgever. Het werk dat Elise speciaal voor de tentoonstelling is aangekocht voor de collectie van CODA Museum.
Sieraden en -collectie
Onder de titel Nieuwe Verleidingen werden in de Van Reekumzaal aanwinsten uit de CODA sieradencollectie gepresenteerd. Met onder meer de bijzondere schenking uit de nalatenschap van Jerven Ober (1942-2009). Hij legde ooit de basis voor de sieradencollectie van CODA. Die collectie vormde in 2022 ook een dankbare bron voor kunstenaar Bas Kosters. Van een wonderschone frivoliteit combineerde in een spectaculaire presentatie Kosters eigen werk met sieraden uit de CODA collectie van onder anderen Alexander Blank, Helen Britton, Ted Noten, Paul Derrez en Onno Boekhoudt en een selectie modesieraden.
Etalage en Verdieping
In de zomerperiode, aansluitend op de tentoonstelling Inside the outside, liet kunstenaar Bas Fontein uit Apeldoorn een voorproefje zien van zijn nieuwste project: Huisje Boompje BOOM. De straten in Apeldoorn staan vol met ‘explosie-coniferen’, ‘plof-apenbomen’ en ‘supersize-sparren’. Bas Fontein documenteerde deze bomen samen met fotograaf Medea Huisman en grafisch ontwerpstudio De Vormforensen. In CODA Etalage werden op twee grote banieren foto’s van bomen in Apeldoornse voortuinen getoond. Bovendien werden er rondleidingen gegeven langs unieke bomen in de openbare ruimte in Apeldoorn.
In de collectiepresentatie van CODA op De Verdieping zijn nieuwe sieraden toegevoegd aan de digitale passpiegels die in 2021 door bureau JUST zijn ontworpen. Deze passpiegels, getiteld Express yourself! worden dagelijks door bezoekers gebruikt om sieraden uit de CODA te collectie niet alleen in de vitrines te bewonderen maar ook virtueel te passen en te dragen. Elk jaar wordt er voor de passpiegels een nieuwe selectie sieraden in 3D gefotografeerd en toegevoegd. Bezoekers worden uitgenodigd foto’s te delen via sociale media.
Rond kerst was traditiegetrouw de kartonnen kerststal in CODA te zien van kunstenaar Couzijn van Leeuwen. Hij maakte deze unieke installatie in opdracht van CODA. Couzijn van Leeuwen overleed in de zomer van 2019. Zijn laatste werk, een jungle-installatie voor CODA Bibliotheek, werd eind 2019 geïnstalleerd.
> Bekijk het overzicht van deze en andere (online) tentoonstellingen.